BİRİNCİ MASAL:

PADİŞAHLAN ÜÇ OĞLU

Anlatan: Fatıma Hammud

Ne varmış ne yokmuş bir Padişah varmış, bu padişahın da üç oğlu varmış, kagar der oğlum ben ölürsem kabirimi bekleyin, kagar bir gün Padişah ölür, kagar gelir bir gün , büyük oğlan babasının kabrini beklemeye, bir yağmur gelir, bir hava gelir, bir bulut gelir, Ģey bir dev gelir, bına bir pençe vurur bının kabırde kemiklerini ufatır, oglan mumunu atar, kitabını atar kaçar korkusundan, devlisi gün ortancıl oğlan gider, gene bele kılncını alır kitabını alır mumunu alır oturur, gene harlar gürler gene bu dev gelir, bir debik vurur bunu kabırde gemiklerini sızlatır, buda kaçar. Küçük oğlan ben geçim der, kagar bu küçük oğlan gelir, küçük oğlan oturur, kagar gene harrar gürrer gene gelir bu, gelir ayagnı uzatır vurucu genni , bunun ayagnı kökünden biçer, kökünden biçer bu kannarı akaraktan gider, kannarı akaraktan gider, gider bu iner kuyun içine, kagar gelir siz der bunnanmı korktunuz kardaşlarna, kagın der giccik, kagar bınnar giderler, kagar kanı sürerler kagar bakarlar bu kan kuyun içine iner, kagar büyük oğlanı salarlar , aman yandım beni çıkarın der, çıkarırlar genni, ortancılı salarlar aman der yandım çıkarın beni , çıkarırlar genni, kagar bu küçük oğlan der : ne kadar yandım dedikçe beni sallayın der, bunu sallarlar kuyun haddini ulaşır, gelir bakar bir taga, bu taganın agzında bir taş, bu daşı şele çeker bakarkıne , bir bahça suylar akyor bülbüller ötyor, üçtane kız bu bahçanın içinde oturmuşlar, kagar bu kızlar üstüne kaçarlar, aman der insanoğlu ne gezyon buralarda derler, bizi getirdi bura hapisledi, nasıl buralara geldin?. Der ben genne geldim, der harda? der şu damın içinde yatmış, yaralanmış der orda yatıyor, der ben yaraladım genni, der vurursan genni bir kılınç vur iki kılınç vurursan geri sagalır der, kagar bı gelir, gelir genni kılınçtan dürter der genne kalk kalk deme sene düşmannıktan geldim , kalk geldim der, der insanoğlu vurma beni, kagar ya bismillah der bına bir kılınç vurur, bının kellesini üleşinden ayırır, der insanoğlu birdaha vur, der yok, der vur, vurmaz, orda geberir ölür. Kagar bu kızları getirir, gelir kuyun agzına, çekin der şu büyük kardaşımın kısmeti , çekerler bir kız haddi hesabı yok, çekin der şuda ortancıl kardaşımın kısmeti, onuda çekerler, gennen o küçük kız kalırlar, kız genne der sana olur kardaşların hayınlık ederler, sene ipi keserler kuyda kalın, der sen çık ben sona beni bağlarım çıkarım , der yok , der ben iyigitiligimden seni kuydamı koyim? kagar sallayın ipi der, kız genne üçtane tüy verir, der bınnarı tütüzün sene bir kara koç gelir bir ag koç gelir, dersen kara koç dövdü, seni yeddi kat yerin zenbine vurur, ag koç dersen seni göyün yüzüne çıkarır, Eder. Kagar bu kızı çıkarırlar, baglar gendi gendini ipe çekin der çekerler, yarı yolda kardaşları ipi keserler oglan kuyun içine geri düşer, der kzın sözü dorgumuş, kagar bir kıl tütüzür ikitene koç dövüşe dövüşe gelirler, deyecegine ag koç dövdü, der kara koç dövdü, bını yeddi kat yerin zenbine vurur, yerin altına gider, gider bakar orda memleket alem işte güçte, kagar gider gele gele bir karının yanına gelir, kagar karı ana der : sen istemenmi mısafır? geçilerni yayarım sene, der oğlum, benim kimim kimsem yok bir tek başımayım, der karı ana al sene bir pençe altın, der gel gel gel oglum yerimde var herşeyimde var, kagar bu karınin yanında geçilerni yayar, geçilerni yayar, bakar bu köyde kızlrın suylarnın yoluna bir dev oturmuş, kagar bu neyse, o gün padişahın kızının lobadı, deve gidyor, başında bir teşt şıllık, elinde bir kurban, deve gicci bınları yeyici deve suyu bırakıcı, kagar bu oglan yoluna çıkar der bacım nere gidyon? ah der bırak der beni kardaşım ben ölüme gidiyom der, indir der bacım hele şu şıllıgı indir, bu şıllıgı başından indirir bunu yer, bu dev şle başını uzatır, genneri bir kaydimlik yerden çeker, aglar kız, der aglama bacım ben giccim genne, aman kardaĢım der yigitligine kıyma der, seni yer der, der sen neccin bırak beni, kagar gider bu kellesni uzatyor kınnaha bu kılıçlan vurur vurmaz bunu kafasını göydesinden ayırır, bu suy melmekete akar, kannı suy bütün, alem kabları doldurur, teştleri doldurur, dev beyyin suyu bıraktı deyin, kız elini kana batırır oglanın beline vurur, kaçar babasına derler padişahım kızın geldi padişahım kızın geldi, aman derler beyyin padişahın hatırnı saymış bu dev kızını bırakmış, kagar bı kövde ben öldürüdüm bu devi ben öldürüm devi derler, bu köyde alem koymaz bu padışah alem yıgar, kız der biri degil baba, derler bir karıp bir karının yanında, gider o oglanı getirirler, kız der baba ben işaret koymuşum, kagar çemrlerler bu oglanın belini bakarlar bir pençe kan vurulmuş, gelir genne derkine padişah, oglum der ne istiyon der, sene kızımı veririm seni padişah ederim, der yok der, bir şey istemiyom der, kagar gelir bu agacın altında yatar, bakar bir yılan gelir bir yılan gelir bu kuşun yavruçlarnı yeyici, kuş ora yuva yapmış yavruç çıkarmış bınnarı yeyici, kagar bir kılınç vurur, bu yılanı şura kömeler, kagar öteden anaları gelir, bir kaya kaldırır bir kaya kaldırır vurucu oglanı, cücükler derler yok aney şunu vur bu oglan bizi kurtardı, kagar bu oglan yatmış agacın altında, kanatlarnı açar şyle genne gölgelik eder, uyanır der hayvan niyye bene böyle edyon? der insanoglu ben yılda çıkarrım bu yavruçları demek bu yermiş genneri sen kurtardın genneri der ne istiyon? der sen bir hayvansın der ne isticim senden? der dile dilegni ne siyorsan, der valla sennen göyün yüzüne çıkmayı isterim, der bunnan kolayı ne var der, der ne istoyn, der bene kırk tuluk suy getir, kırktanada duvar üleşi getir, seni çıkarrım, kagar padişahtan kırktana davar ister, bunu kasaplar pekleller, getirirler, kırktana tuluk suy, getirirler genneri der fılan agacın altına koyun, bunu der düzün kanadımın üstüne, kanadının üstüne düzerler düzerler, gelir o kuyun agzına, suy der verir, et der verir, suy der verir, et der verir, yarı yolda et biter kagar oglan etinden keser et verir, kuyun agzını vulaşırlar, der yeri get oglum der, kuyrugundan bir parça keser agzına verir, bilir eti duzlu eti, der yeri get hele yeri seni görim, der get sen ben yeririm, kagar gel der oglum gel, kagar bismillah der bu eti yerine yapştırır, kagar o günde kızların kırk gün yasları var yasları sökülmüş padişahın ogulları alıcımış genneri, gelir bir bahçacının yanına , der beni işletmenmi bahçada, der işletirim der, padişahkil kırk gün kırk gece davul çalınyor ben düğüne giccim bahçaya mukyat ol der, kagar bir kıl tütüzür genne bir at gelir bir aspap gelir, giyer bu bahçayı horma hort eder, kızlar konaktan bakyollar genne, kagar bu bahçacı gelmeden evvel elini kolunu baglar yüzü kuylu tımışır, üsütüne bir taş kor, ney der gelir, der birtane geldi beni dövdü bahçayı han harab etti getti der, der beyyin sımmat günü ben sımmata gidcim mukyat ol der, gene bir kıl tütüzür genne bir at gelir bir aspap gelir, bu giyer gene bu bahçada o yanı vurur bu yanı vurur, kardaşları kovuşa çıkmışlar gider bu kardaşlarını içine girer, büyük kardşının kuşagından tutar kaldırır genni yere vurur, aman der kardaşım ben ettim sen etme, der niye bene bu hayınnıgı ettiniz? kagar bu kardaşna kıymaz, gider bu kızların yanına kızlar zılgıdı basar üstüne kaçallar,kagar orda yenitene davul ederler, düvün ederler, herkeş nişanlısını alır, genner orda kalır biz burda kalırız.

İKİNCİ MASAL:

ÖKSÜZ KIZ

Anlatan: Fatıma Hammud

Zamanında bir avrat varmış. Bir dul avrat, birde öksüz kız varmış. Dermiş kızm babana söylede beni alsın. Gelir bu kız babasına der baba şu avradı al der bize bakar. Kızım der sene zulumluk eder seni döver, seni kovar, der yok baba kovmaz . Kagar kız getmez, gene bu kızı görür bu avrat, der babana dedinmi? . Der he, der babam dedikine sene zulumluk eder. Der yok kızım sene zulumluk etmem, seni severim, kagar gelir bu der yok baba etmez, kızım der : direklere bir zenbil kake koymuşum, indirirsen allım genni. Gelir avrada der babam direklere kake komuş, onu indirirsem seni alıcı, get der kürsüleri ko, çıkınnarı ko, indir genni. Gelir bu kız kürsüleri biribirinin üstüne kor, Ģeyi kor indirir bu kakeyi, babasına der indirdim. E der get gelsin, getirir bunu alır gelir eve. O avradın da bir kızı barabar gelir. Kagar bu kızında bir ineği varmış dağda yayılırmış, bu kız künde ineğin yanına gider, bu ineği bir buynuzundan büker bir buynuzundan eğirir, hayyir sıçar, Ģirik işer. Kagar bir gün kız kaçar o kız genni ulaşır, kagar anasına der : kız der aney bir ineği var bir buynuzundan eyiryor bir buynuzundan büküyor, kagar eyyyy der nasıl bu ineği öldürim ben?! kagar bu gendi gendini hasta eder, bununda bir sevgisi varmış, hakim olur, kagar bu yatar hasteyim deyi, kagar gelir bu herif neren argıyor der?! hasteyim der, o kapınının urgundan sevgisi geçer ´´ ene hakim ene tabib´´ ben hakimim ben tabimim çagırır, çağırın der hele şı hakimi çağırın, çağırırlar, gelir bakar genne hakim muayene eder, der : ´´ bu sarı ineğin kanınnan sürtmesse, etinden yemesse bu sagalmaz´´ aboooo der, gelir bu kızına herif der: kızım kızım der şı inegi verde bogazlayakta sagalsın der . Yok der baba ben inegmi vermem. Yok der kızım benim içun, kız ağlar der gidinde tutun getirin genni. Gideller kovalallar ederler bu ineği tutamazlar, gider der kızım tutulmuyor. Gelir der tutul inegim tutul ben sene seyr edim, tutulur, yerimiyor, der yeri ineğim yeri bende sene seyr edim, yerir, boguzlucular genni yatmıyor, boguzlan ineğim boguzlan bende sene seyr edim, boguzlarlar genni, ölmeden evvel, der: gemiklermi topla zibilliğe köm sene bir köme altın olur, bogızlallar bu ineği alem etini yer kanınnan sürter yalan yerden sagalır. Kagar bu gemiklernin alayını toplar derisne kor kömer genni. Kagar bir gün padiĢahın oglu evlenyor, bunnar düvüne gicciler, gelir iki leyen kor bu kıza der agla şınnarı göz yaşı doldur sende  gel. Giderler gennen kızı düvüne, analığından kız düvüne giderler, gelir öteden bir karı genne, der kızım niye aglıyon der?! der babam avradı bene dedi: şınnarı göz yaşı doldur sende gel. Der kzım göz yaşı doldururmu ! kak bi kadis suy getir bir pençe duz at , bir kadis suy geitirir bir pençe duz atar , kag der gey aspabını sende get, kagar kız der bana ineğim dedi gemigi çıkar sene altın olur ! kagar gider esseh çıkarır bakar bir köme altın, altın kapkap, altın köynek, altın halhal, altından sada altın giyer bu kız. Gider. Abooo fılan padişahın kızı gelmiş buna yer gösterirler, buna şey ederler urguna et getirirler bir sini, eti yer gemigi atar atmaz babası avradının gözüne şiklenir. Kagar alem dalar avradın gözü çıktı, kagar gendi acele acele gelir bu havuzdan geçtiği yerde kondrasının teki havuza düşer, kaçar gider acele acele soyar genni deriye sarar gömer oturur teşlerin başına aglar, gelir öteden kak kızım kak kak kak senin mabalından bi tene geldi bir tene geldi gemigi atar atmaz gözümü çıkardı, kagar bu padişahın oğlu atını sularken bu at arka arka çıkyor, bu kondura bu altın havuzun içinde parlıyor, at içemiyor ürkyor, hızeranı uzatır çeker bakar bir kondra altından, bunu eletir anasna der aney şını elet kimdese bu kondranın sahibi bunu ille bulucun, der oğlum nerde bulucum ? der gezicin . Bu karı ev girer ev çıkar kimse kalmaz bunlar kalıllar, nahırcılar kalır, gelir bunnara der şı kondra sizinmi? der yok anam bizim deyil, kagar kız genni yollar, der deyze kurbanım bu kondra benim, al kızım der kurban olsun sene. Kagar der oğlum fılan adamın kızı, der ille bene getirin onu, oğlum sen padişah oğlusun sen bunumu alıcın? der yok, ille alıcım, get der kocaya, gelir der koca bize şı kızı vermenmi? veririm der, siz padişah olasınız benim kzımı isteyesiniz ben size vermemmi?! kagar der neçye? ağırlığınca altına, kagar dartarlar bu kızı verirler, altını verirler bu kıza, kınacıları gelici, kagar bu kızı tandıra kor, ağzını suvar, gendi kızını geydirir kuşadır, gendi kızını verici, gelir bakallar bu kız o kız deyil gelir tandırı yıkallar bu kızı çıkarıllar giydirir kuşatır alır gideller, kagar bu analığı iki şiş kabab eder, duzlu eder, birez gideller al kzım et ye al kızım et ye bir kannede suy doldurur, birez gideller der deyze susadım, der gözünü verde sene suy verim, der aman deyze gözümü nasıl verim?! der yok bir gözünü verirsen sene suy veririm, kız ölücü susundan, kagar gözünün birini verir,gene bu kıza et yedirir et yedirir birez gider , der: deyze gene susadım, der oteki gözünüde ver, sene suy verim, der aman deyze kurbanım deyze bir gözüm kalsın, der yok. O gözünüde alır, kagar bu yarı yolu ulaşıllar , bakallar bir kuy, durun der şırda, gelinin başı bozuldu ben  başını yapıcım kızın aspabnı geydircim der, kagar çarçafı kuyun üstüne serer , kızı cılbadır, kızına geydirir aspabı, kör kıza gel şıra kızım gel şıra kzım diyerek çarşafa basar kuyun içine gider, kızını geydirir gelinciler der alın gelini gidin, kagar gideller, bu kız kuyun içinde kalır, orda bir herif odun kıryor, bir ihtiyar odun kıryor dağlarda, bu kuyun içinde bir inilti, gelir der ´´ insmisin cinsmisin ´´ ah der dede insan oğlu insanım der. Der kızım sene ipi sallimda çık, koca genne ipi sallar bağlar genni bu koca çıkarır, bakar anadan doğma bir ayel, meşlehni üstüne atar, getirir gelir eve genni, karısı gennen dövüşür der biz acımızdan ölmüşük başımıza belamı getirdin genni. Der Allah uçun bak genne yazık bak genne. Gözleri kan, der dede acı suy verde şı gözlermi yuyim. Genne aspab verir koce, aspab geydiriler, leyeni verirler genne suy verirler, yüzünü yur bu leyen altın dolar, abuuu bu karı genni yere indirmiyor bu hatra, bu havuşta yerir ardında çayır çimen, güler, güller açılır, kagar bu kız gülleri sepete kor der dede al şı gülleri padişahgilin konağının önünde ´´gülho gülho gülho ´´ çağır. Kagar bu sepete kor gülleri gelir padişahın konağının önünden geçerken ´´ gülho gülho gülho ´´ çağırır. Kagar çıkar bu analığı, der yavaş hele yavaş yavaş,durur. Ney der? der neçye satyon? der bir gül bir göze, abuuu der gülnende gözmü olur der. Der ben bele satyorum, kagar der kız aney ver şı bacımın gözünü padişahın oğluna derimkine beyyin gülüm açıldı. Kagar o güzünü verirler, iki gün üç gün durur gene çağırır gülho gülho gülho. Gene çıkar genne, der neçye? der bir gül bir göze , der iiiiiih sende ! gözlede gözmü olur ! der ben beyle satyorum. Kagar o gözüde verir . Gelir eve koca. Padişahın oglu her eve bir at dağıtmış. Kagar bı dede der bene suy getirir, genne suy getirir. Bismilleh der yüzünü yur, Bismilleh der gözlerni kor eskisinden iyi olur. Kagar bu padişahın oglu at dağıtmış, gidip der atları bellim, bu atlar nasıl oldu? kagar gelir bu kocanın yanına, bu kocaya en kötü atı vermiş, en güzel at olmuş. Bu kız yeriyor çayır çimen açyor arkasında. Gülyor güller açyor, gelir bu kızı görür gider anasına der kız ana bu kocanın kızı varmı? anası yok der. Bu kocanın kimsesi yok der, kız der aney yanında bir kız var get bak ne kız, der yürüyor güller çimenler açyor arkasında. Gelirler bu kocaya bize bu kızı satmanmı? satarım der. Der neçye? der ağırlığınca altına. Kagar dartarlar bu kızı padişahın oglu alır. Genne der sen benim eski nişanlımsın niye bene böyle ettin? aha der şı analıgımlan şı kızı ettiler der. Padişahın oğlu bene ikitene katır getirin der. Genne ikitene  katır getiririler, onları kuyruklarına bağlar, götlerne bir kamçi vurur bınnar dağlara giderler. Genneri parça parça ederler. Gendide padişahın oğlunu alır.

ÜÇÜNCÜ MASAL:

DEVLEN PADİŞAHIN KIZI

Anlatan: Fatıma Hammud

Zamanında bir padişah varmış. Bu padişahında bir kızı varmış. Kagar bu analığı genne zulumluk eder. Kagar kardaşı görür. Kagar babasına der: der baba acı atı verde binim taya. Kagar bu tayı çıkarır biner bu taya. Gelir der baba tay beni silkeliyor, bene heybesni altın doldur. Kagar heybeyi altın doldurur oğlan biner. Biraz dolanır gelir, der baba at beni silkeliyor acı bacımı arkama bindir. Bacısnı arka bindirir alır bacısını gider. Gele gele, gele gele, bir berenni çöle gelirler, bakarlar bir ağaç, kagar atı bağlar ağaca, akşam oldu, der bacı gel şı mağaraya girek. Mıgaraya girerler bakarlar mıgarada bir dev oturmuş. Karışmaz dev gennere. Gider av eder, kuş getirir, bu bacısı pişirir genni, deve yedirirler, dev aşık oldu genne. Gece olur kardaşına der kardaşım gel der sennen iskenbil oynayak. Oynıyak der bacı. Oynarlar kardaşı genni utar. Gene oynarlar gene kardaşı genni utar. Der kardaşım acı birkelede ben seni utim. Der ut kagar kardaĢı genne utuzur. Kagar der kardaşım seni ne zapteder. Der beni şı zencir zabteder. Kagar bunu elini kolunu zencirle bağlar. Der sök beni bacı. Der yiğit değilmisin kardaşım sen sök. ġyle eder şyle eder zenciri kırar oğlan. Birez durur gene oynarlar. Gene der kardaşına acı utim seni. Utar genni. Der kardaşım üstümemi gülyon seni ne zapteder? bacı der: beni şı mertinin kayışı zapteder. Kagar mertinnin kayışıyle bının elini kolunu iyitene bağlar. Kagar sök der bacı beni. Der yok kardaşım yiğit deyilmisin sök. ġele eder Ģele eder sökemez eline oturur iyitene. Eeee kardaşını bildi zaptetti. Kagar deve der: oy şı kardaşımın gözlerni . der yok yazzık der niye oyim?! yok oy der. Kagar gözünü oyarlar. Sag gözünü sag cebine sol gözünü sol cebine eletip şurda bir kuy var içine atarlar genneri .Dev eletmiyor. Devi zorlan salar. Dev gider genni eletir kuyun içine atar gelir. Orda dağlarda bir koca odun kıryor, bunuda bir finosu var. Kagar bu finoya ekmek atarlar , kagar bu fino künde bı ekmekleri alır kuyun içine atar. Der valla ben bu kuya bakıcım der bu kuyun içinde ne var?! gelir bu koca şeyle kuya eyilir bakar bir inilti bu kuyun içinde. Der inmisin cinsimisin?! Der ahhh dede insanoğlu  insanım. Kagar dede sallar ipi genne. Der oglum bağla iyitene senseni çeker çıkartır genni , bakar iki gözü kör. Gözünde kannar kurumuş. Genni ağacın altına indirir. Der yeri seni köve eleticim. Der yok bırak beni bırda bir vahşi yesinde kurtulim. Kagar kalır bu ağacın altında. Bu ağacın üstüne iki tene kuĢ gelir. Bu kuşlar birbirne söleller: bizi uçucuk, iki tene tüy düşer, sağ gözü sag cebinde, sol gözü sol cebinde, eger çıkarır bu gözleri bismillah derse tüyleri çalarsa gözleri açılır. Kagar bu kuşlar uçarlar. ġeyle belleştirir belleştirir bu tüyleri bılır. Bismilleh der bu göznünü birini kor gözü açılır. Onuda bulur onuda kor oda açılır. Kagar gider şehere. ġehere gider iĢler bir silah alır. işler birez daha para yığar bir at alır, bu silahnı alır eline atını alır gelir bacısnın yanına. Bacısnın bir sürü eniği olmuş. Yarı dev yarı adam. Bunu karşılarlar dayım geldi dayım geldi diye, bınnarı vurur öldürür hepsini. Bakar bacısı der abooo kardaşım gelyor. Girer mıgaraya , aman der kardaşım ben ettim sen etme. Der ben ettim sen etmemi, vurur orda bacısnın kellesni biçer atar. Deve gelir. Dev: der benim suçum yok der. Deve karşımaz. Kalkar atına biner ordan memleketne çeker gider.

KAYNAK;

http://openaccess.hacettepe.edu.tr

 HALEP TÜRKMEN MASALLARININ

PROPP METODU AÇISINDAN ÇÖZÜMLENMESİ

Houssein Youssef Yüksek Lisans Tezi